Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Νίκος Χριστοδουλίδης καταγράφουν τα πιο σημαντικά σημεία του προγράμματός τους και αναλύουν τις προτεραιότητές τους.

Eνα από τα μεγαλύτερα και πλέον σημαντικά κεφάλαια στο πρόγραμμα των υποψηφίων Προέδρων της Δημοκρατίας καταλαμβάνει η οικονομία. Και πώς θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, όταν μιλούμε για ένα κεφάλαιο το οποίο αγγίζει όλες σχεδόν τις εκφάνσεις της ζωής μας είτε αφορά εργαζόμενους, ανέργους, επιχειρηματίες, επενδυτές ή οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα έχει κάποιος.

Ζητήσαμε από τους τρεις υποψηφίους, οι οποίοι θεωρούνται οι βασικότεροι στην κούρσα για τις προεδρικές εκλογές, να μας αναλύσουν τις θέσεις και το όραμά τους για την κυπριακή οικονομία. 

Αβέρωφ Νεοφύτου: Να συνεχίσουμε την πορεία της σταθερότητας και της ανάπτυξης

Ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αβέρωφ Νεοφύτου, αναλύει στη «Σημερινή» το όραμά του για την οικονομία: Το διακύβευμα των εκλογών για την οικονομία της χώρας είναι ξεκάθαρο. Είτε συνεχίζουμε την πορεία της σταθερότητας και της ανάπτυξης που έχουμε πετύχει, παρά τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίσαμε, είτε δίνουμε χώρο σε πειραματισμούς και χρεοκοπημένες πολιτικές, που θα μας γυρίσουν πίσω.

Ο αυριανός Πρόεδρος, για να στηρίξει την οικογένεια μέσα στην κρίση που έρχεται, για να έχουμε το κοινωνικό κράτος που θέλουμε, με σωστό ΓεΣΥ και καλά σχολεία, με ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, εθνικό κατώτατο μισθό και αξιοπρεπή σύνταξη, με βρεφονηπιακούς σταθμούς για τις εργαζόμενες μητέρες, με προσιτή στέγη και προσιτό ενοίκιο για τους νέους μας, πρέπει να κρατήσει την οικονομία δυνατή. Χωρίς δυνατή οικονομία, χωρίς χρήματα στο ταμείο, όλες οι υποσχέσεις είναι λόγια του αέρα. Καλές οι προθέσεις και τα οράματα όλων. Πρώτα, όμως, πρέπει να έχουμε ασφαλή χώρα.

Σήμερα, η οικονομία μας είναι δυνατή. Αλλά δεν είναι δεδομένη. Δεν υπάρχει περιθώριο για λάθος. Σε μια τέτοια περίπτωση, θύμα θα είναι το κοινωνικό κράτος και οι ευάλωτοι πολίτες. Ποιος Πρόεδρος αύριο θα διαχειριστεί καλύτερα τα οικονομικά του συλλογικού μας νοικοκυριού; Μόνο εμείς μπορούμε. Στόχος μας είναι η αξιοπρέπεια του κάθε πολίτη. Η ποιότητα ζωής του. Το βιοτικό του επίπεδο. Για να κάνουμε την καθημερινότητά του ολοένα καλύτερη.

Σε αντίθεση με τους άλλους υποψηφίους, έχουμε δοκιμαστεί και έχουμε πετύχει. Ξέρουμε τον τρόπο: Το 2013 παραλάβαμε δημοσιονομικό έλλειμμα 1δις ευρώ τον χρόνο, 6% ύφεση, 18% ποσοστό ανεργίας, κοινωνικά παντοπωλεία και οι πλείστες επιχειρήσεις με προβλήματα βιωσιμότητας. Αντιστρέψαμε την πορεία της χώρας, χτίσαμε ξανά την οικονομία. Χωρίς δυνατή οικονομία, δεν θα μπορούσαμε και δεν θα μπορούμε να έχουμε ΓεΣΥ.

Επιπρόσθετα εφαρμόσαμε το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, θεσμοθετήσαμε τη σύνταξη χηρείας για τους άνδρες, τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό και σωρεία κοινωνικών πολιτικών χάρη στα καλά δημόσια οικονομικά.

Έχουμε σήμερα μιάμιση φορά περισσότερο κοινωνικό κράτος απ’ ό, τι παραλάβαμε το 2013. Όμως η ασφάλεια, η σταθερότητα, η κοινωνική ευημερία που πετύχαμε τα τελευταία χρόνια απειλούνται. Οι κατακτήσεις μας απειλούνται. Οι πολίτες δεν πρέπει να πετάξουν τις ίδιες τους τις θυσίες στα σκουπίδια.

Το όραμά μου είναι μια Κύπρος ΑΑΑ κι αυτό το όραμα περνά μέσα από τη διατήρηση της δυνατής οικονομίας για να μπορούμε να στηρίζουμε και να προστατεύουμε τους πολίτες, τη μεσαία τάξη που έχει σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος, την οικογένεια, τους νέους στο ξεκίνημά τους. Στην επόμενη πενταετία μπορούμε κάλλιστα να μειώσουμε το δημόσιο χρέος γύρω στο 30%. Ήδη από το 2020 μέχρι το 2022 μειώσαμε το δημόσιο χρέος κατά 26% εν μέσω πανδημίας και εν μέσω της ενεργειακής κρίσης. Ξέρετε τι σημαίνει να έχουμε μια οικονομία ΑΑΑ με ένα δημόσιο χρέος πέριξ του 30% του ΑΕΠ; Σημαίνει τουλάχιστον μισό δισεκατομμύριο λιγότερες δόσεις και λιγότερους τόκους. Αυτά θα τα δίδουμε στους πολίτες, στην αναπτυξιακή πολιτική, στην κοινωνική πολιτική, στην Παιδεία, στην Υγεία.

Είναι βαθιά πεποίθησή μου ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τις θυσίες των συμπολιτών μας να πάνε χαμένες και είναι οι ίδιοι οι πολίτες που θα δώσουν την απάντηση είτε σε εκείνους που υπόσχονται αλόγιστα τα πάντα είτε σε εκείνους που θέλουν να επαναφέρουν στο 2023 τις οικονομικές πολιτικές που μας οδήγησαν στην καταστροφή το 2013.

Ανδρέας Μαυρογιάννης: Επιτακτική η ανάγκη επανασχεδιασμού του αναπτυξιακού μοντέλου

Στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του υποψήφιου Προέδρου Ανδρέα Μαυρογιάννη καταγράφονται οι θέσεις, αλλά και το όραμά του σε σχέση με την οικονομία. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι η οικονομική πολιτική ενός σύγχρονου, ευρωπαϊκού κράτους πρέπει να αναπτύσσεται έχοντας στο επίκεντρό της αυτόν, τον οποίο όλες οι πολιτικές πρέπει να υπηρετούν: τον Άνθρωπο.

Σύμφωνα με τον κ. Μαυρογιάννη, το οικονομικό μοντέλο της χώρας μας βρίσκεται σε ανισορροπία. Οι προκλήσεις μετά την πανδημία στο εμπόριο και στις μεταφορές και οι διεθνείς γεωπολιτικές αναταράξεις, επισημαίνεται, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη επανασχεδιασμού του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας και τη διεύρυνση των κλάδων που συμβάλλουν στη μεγέθυνση της κυπριακής οικονομίας.

Στην κατηγορία δημόσια οικονομικά γίνεται αναφορά στο φορολογικό μοντέλο, όπου σημειώνεται ότι το σύστημα φορολογίας στη χώρα μας χρήζει άμεσου εκσυγχρονισμού και προσαρμογής, με σύγχρονα κοινωνικά, οικονομικά αλλά και περιβαλλοντικά μέσα, ώστε να καταστεί εργαλείο άσκησης πολιτικής και όχι απλώς ένας τρόπος χρηματοδότησης των αναγκών του Δημοσίου. Προστίθεται ότι το δημόσιο χρέος, που ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ, πρέπει να μειωθεί.

Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, σημειώνεται -μεταξύ άλλων- ότι οι χειρισμοί της απερχόμενης κυβέρνησης απέτυχαν, με επιστέγασμα τη διάλυση του Συνεργατισμού και τα δισεκατομμύρια που πλήρωσε ο Κύπριος φορολογούμενος για τη μεταφορά των καταθέσεων του Συνεργατισμού στην Ελληνική Τράπεζα. Η συγκέντρωση στον τραπεζικό τομέα, σημειώνεται, δεν ευνοεί τον ανταγωνισμό, ενώ, παρά την πώληση των ΜΕΔ (μη εξυπηρετούμενων δανείων) σε επενδυτικά ταμεία, το πρόβλημα συνεχίζει να υφίσταται και να βαραίνει την πλειονότητα της Κοινωνίας, στερώντας σημαντικούς πόρους από το εισόδημα των εργαζομένων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και δυσχεραίνοντας την αποτελεσματικότητα των οικονομικών πολιτικών.

Στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του κ. Μαυρογιάννη αναφέρονται στη συνέχεια εν τάχει θέσεις και απόψεις για το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Μεταξύ άλλων, για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το εμπόριο και τον επιχειρηματικό κόσμο επισημαίνεται ότι η μείωση του κύκλου εργασιών, η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση και η έλλειψη ρύθμισης του ωραρίου των καταστημάτων δημιουργούν έντονες συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και οδηγούν πολλές επιχειρήσεις σε μαρασμό.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη λειτουργία των ημικρατικών οργανισμών με ειδική αναφορά στη Cyta, η οποία χαρακτηρίζεται ως δημόσιος οργανισμός πρότυπο. Η δική μας διακυβέρνηση, επισημαίνεται, θα διασφαλίσει τον δημόσιο χαρακτήρα των ημικρατικών οργανισμών και θα σταθεί εμπόδιο σε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησής τους. Την ίδια στιγμή, στόχος μας είναι ο προοδευτικός εκσυγχρονισμός της διοίκησης, της οργάνωσης και της λειτουργίας τους, έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες της σύγχρονης εταιρικής διακυβέρνησης, αλλά και να λειτουργούν αποτελεσματικά, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Αναφορά γίνεται επίσης στον τομέα των υπηρεσιών και τις επενδύσεις, στη ναυτιλία, τον τουρισμό, τη βιομηχανία - μεταποίηση και τον πρωτογενή τομέα. Για τη ναυτιλία, στόχος είναι να γίνει η Κύπρος ναυτιλιακό κέντρο παγκόσμιας εμβέλειας. Στον τουρισμό, στόχος είναι η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη, που θα συνυπάρχει αρμονικά με την πολιτιστική, πολιτισμική και κοινωνική μας φυσιογνωμία, αλλά και με το οικοσύστημα. Για τον πρωτογενή τομέα αναφέρεται ότι η Κύπρος χρειάζεται εξωστρεφή, σύγχρονη και βιώσιμη Γεωργία / Κτηνοτροφία, ικανή να ανταποκρίνεται πλήρως στα ευρωπαϊκά πρότυπα και να ανταγωνίζεται αντίστοιχα προϊόντα, σε υψηλό επίπεδο ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων.

Νίκος Χριστοδουλίδης: Οι 14 πολιτικές του για την οικονομία

Ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης έχει υιοθετήσει στο πρόγραμμά του 14 πολιτικές σε σχέση με την οικονομία. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Χριστοδουλίδης, η Κύπρος είναι μικρή, ανοικτή οικονομία και ως τέτοια είναι επιρρεπής σε εξωγενείς παράγοντες και επηρεάζεται από τις παγκόσμιες προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που προκύπτουν. Το γεγονός ότι είμαστε Κράτος–Μέλος της ΕΕ μάς προσφέρει ευκαιρίες, όπως και προκλήσεις φυσικά, τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να αξιοποιήσουμε μέσα από μια ολοκληρωμένη, μια ολιστική προσέγγιση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι πολιτικές οι οποίες προτείνουμε θα πρέπει να είναι, από τη μια εναρμονισμένες με τις πολιτικές της ΕΕ και από την άλλη προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες συνθήκες της χώρας μας.

Στο πρόγραμμα του κ. Χριστοδουλίδη τονίζεται πως στόχος και επιδίωξη είναι η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας. Πιο συγκεκριμένα, και χωρίς να παραγνωρίζουμε ή να υποβαθμίζουμε τους υφιστάμενους τομείς (αντίθετα εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση ενίσχυσής τους), στόχος είναι η μετάβαση, η αξιοποίηση και πιο υποσχόμενων μορφών ανάπτυξης, η προώθηση νέων παραγωγικών τομέων όπως η αγροτεχνολογία, η προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας αλλά και των δημιουργικών επιχειρήσεων και, κατ’ επέκτασιν, η δημιουργία νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας, αντιμετωπίζοντας με αυτόν τον τρόπο και μια άλλη μεγάλη πρόκληση που αφορά ειδικότερα του νέους μας και την προσπάθειά τους για ποιοτική επαγγελματική αποκατάσταση.

Την ίδια στιγμή, και παράλληλα με την ανάγκη διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας, στοχεύουμε στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της (απαραίτητο συστατικό στο σημερινό διεθνές σκηνικό) μέσα από τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Πέραν των πιο πάνω, ειδική αναφορά γίνεται στον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό. Όπως αναφέρεται, αποτελεί μονόδρομο για οποιοδήποτε κράτος θέλει να καταστεί πραγματικά ανταγωνιστικό και να μπορεί ν’ αντεπεξέλθει με επιτυχία στις διεθνείς οικονομικές προκλήσεις.

Οι 14 πολιτικές για την οικονομία:

Αντιμετώπιση των προβλημάτων της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
Υλοποίηση του νέου οικονομικού μοντέλου.
Ανάπτυξη ψηφιακής οικονομίας.
Προώθηση ολοκληρωμένου φορολογικού μετασχηματισμού.
Υλοποίηση συνταξιοδοτικού μετασχηματισμού.
Βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση.
Μετάβαση στην πράσινη οικονομία.
Προώθηση της τεχνολογίας και της καινοτομίας.
Αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα.
Στήριξη του τομέα της μεταποίησης και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Νέες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του τομέα του Τουρισμού.
Προώθηση του τομέα επαγγελματικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
Ενίσχυση του τομέα Ναυτιλίας.
Ανάπτυξη του τομέα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Όπως σε όλες τις πολιτικές μας, επισημαίνει ο κ. Χριστοδουλίδης, «έτσι και στις προτάσεις μας για την οικονομία, ο άνθρωπος είναι στο επίκεντρο. Γι’ αυτόν τον λόγο, υιοθετούμε μία πιο διευρυμένη αντίληψη της ευημερίας των πολιτών και προχωρούμε πέραν των παραδοσιακών μετρήσεων της επίδοσης της οικονομίας, αναδεικνύοντας κοινωνικούς δείκτες όπως τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Κοινωνικής Προόδου».

Ξεκάθαρος στόχος, καταλήγει, είναι μια χώρα η οποία να αποτελεί, όπως πολύ εύστοχα καταγράφεται στο ‘‘Όραμα 2035’’για την οικονομία που ετοιμάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, και το οποίο προσαρμόζουμε στο δικό μας ανθρωποκεντρικό μοντέλο, «ιδανικό τόπο για να εργάζεται, να ζει και να αναπτύσσεται επιχειρηματικά ο καθένας».